دعوت جهانی پیامبر

قُلْ یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنِّی رَسُولُ اللَّـهِ إِلَیْکُمْ جَمِیعًا الَّذِی لَهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ لَا إِلَـٰهَ إِلَّا هُوَ یُحْیِی وَیُمِیتُ ۖ فَآمِنُوا بِاللَّـهِ وَرَسُولِهِ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ الَّذِی یُؤْمِنُ بِاللَّـهِ وَکَلِمَاتِهِ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ(اعراف/158)

بگو: اى مردم ! من فرستاده خدا به سوى همه شما هستم ، همان خدائى که حکومت آسمانها و زمین از آن او است ، معبودى جز او نیست ، زنده مى کند و مى میراند پس ایمان بیاورید به خدا و فرستاده اش ، آن پیامبر درس نخوانده اى که ایمان به خدا و کلماتش ‍ دارد و از او پیروى کنید تا هدایت یابید.

تفسیر :
در حدیثى از امام مجتبى چنین مى خوانیم : عده اى از یهود نزد پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) آمدند و گفتند: اى محمد توئى که گمان مى برى فرستاده خدائى و همانند موسى (علیه السلام ) بر تو وحى فرستاده مى شود؟!
پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) کمى سکوت کرد، سپس فرمود: آرى منم سید فرزندان آدم و به این افتخار نمى کنم ، من خاتم پیامبران و پیشواى پرهیزکاران و فرستاده پروردگار جهانیانم آنها سؤ ال کردند به سوى چه کسى ؟ به سوى عرب یا عجم یا ما؟
(خداوند آیه فوق را نازل کرد، و رسالت پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) را به تمام جهانیان با صراحت در ضمن آن شرح داد).
ولى با این حال پیوند و ارتباط آیه با آیه قبل در زمینه صفات پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) و دعوت به پیروى از آئین او جاى انکار نیست .
نخست به پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) دستور مى دهد: (بگو اى مردم من فرستاده خدا به سوى همه شما هستم ) (قل یا ایها الناس انى رسول الله الیکم جمیعا).
این آیه همانند آیات بسیارى دیگر از قرآن مجید، دلیل روشنى بر جهانى بودن دعوت پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) است.
در آیه 28 سوره سبا نیز مى خوانیم و ما ارسلناک الا کافة للناس : ترا جز به سوى همه مردم نفرستادیم .
و در آیه 19 سوره انعام مى خوانیم : و اوحى الى هذا القرآن لانذرکم به و من بلغ : (این قرآن به من وحى شده تا شما و تمام کسانى را که قرآن به آنها مى رسد انذار کنم ).
و در آغاز سوره فرقان مى خوانیم : تبارک الذى انزل الفرقان على عبده لیکون للعالمین نذیرا: (پاینده و برقرار است خداوندى که قرآن را بر بنده اش فرستاد که جهانیان را از مسئولیتهایشان بیم دهد).
اینها نمونه آیاتى است که گواه جهانى بودن دعوت پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) است و در این باره باز هم به خواست پروردگار ذیل آیه 7 سوره شورى بحث خواهیم کرد، و در ذیل آیه 92 سوره انعام نیز بحث نسبتا مشروحى در این زمینه داشتیم سپس خدائى را که پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) به سوى او دعوت مى کند با سه صفت معرفى مى کند:
(خداوندى که حکومت آسمانها و زمینها از آن او است ) (الذى له ملک السماوات و الارض ).
(خداوندى که معبودى شایسته پرستش جز او وجود ندارد) (لا اله الا هو).
(خداوندى که زنده مى کند و مى میراند و نظام حیات و مرگ به فرمان او است ) (یحیى و یمیت ).
و به این ترتیب ، الوهیت غیر خالق آسمان و زمین ، و هر گونه بت ، و همچنین تثلیث مسیحیت را نفى مى کند، و نیز قدرت پروردگار را بر رسالت جهانى پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) و توانائى او را بر امر معاد تاکید مى کند.
و در پایان از همه مردم جهان دعوت مى کند که (به خدا و فرستاده او پیامبر درس نخوانده و قیام کننده از میان توده هاى جمعیت ایمان بیاورند) (فامنوا بالله و رسوله النبى الامى ).
(پیامبرى که تنها دیگران را دعوت به این حقایق نمى کند، بلکه در درجه اول خودش به آنچه مى گوید، یعنى به خدا و سخنان او ایمان دارد (الذى یؤ من بالله و کلماته ).
نه تنها آیاتى را که بر خودش نازل شده مى پذیرد، بلکه تمام کتب راستین انبیاء پیشین را نیز مى پذیرد.
ایمان او به آئینش که از خلال اعمال و رفتارش آشکار است ، خود دلیل روشنى بر حقانیت او است ، زیرا عمل یک گوینده ، نشان مى دهد که تا چه اندازه به گفته خود مؤ من است ، و ایمان او به گفتارش یکى از نشانه هاى صدق و راستگوئى او است تمام تاریخ پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) به این حقیقت گواهى مى دهد، که او بیش از همه به تعلیمات خویش و آیات قرآن پایبند بود و ایمان داشت .
آرى (از چنین پیامبرى باید پیروى کنید، تا نور هدایت در قلب شما بتابد و در مسیر سعادت قرار گیرید (و اتبعوه لعلکم تهتدون ).
اشاره به اینکه ایمان به تنهائى کافى نیست ، بلکه در صورتى مفید خواهد بود که با پیروى عملى تکمیل گردد.
جالب توجه اینکه آیه فوق در مکه نازل شده است که در آن روز پیروان اسلام ، در اقلیت شدیدى قرار داشتند، آنچنان که شاید کمتر کسى احتمال مى داد پیامبر (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) حتى بر مکه مسلط شود، تا چه رسد به جزیره عرب و یا قسمت مهم دنیا.
بنابراین کسانى که فکر مى کنند پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه و آله و سلّم ) نخست مدعى رسالت بر مکه بود و هنگامى که آئینش بالا گرفت به فکر تسلط بر حجاز افتاد و سپس در فکر کشورهاى دیگر فرو رفت و نامه به سلاطین دنیا نوشت و اعلام جهانى بودن آئینش ‍ را کرد پاسخ همه آنها را آیه فوق که در مکه نازل شده است مى دهد، و مى گوید: او از آغاز کار دعوت جهانى خود را آشکار ساخت .

تفسیر نمونه،جلد ششم